Yýldýray Çýnar'ýn Biyografisi

*
Babasý, Bekir Çýnar,halk þiiri tarzýnda, bestelenmeye uygun þiirler yazan biriydi.Oðlunun da müzikle uðraþmasýný arzulamýþtý, en büyük ideali de oðlunun bir gün oturduklarý Samsun Hürriyet Mahallesi Rasathane Camisi'nden ezan okumasýdýr. Uzun sürmez, 26 yaþýnda yani 1976 yýlýnda Söyleyin Anama Aðlamasýn filminde ezan okur. Ýlk kez bir filmde, kendi sesi ile ezan okuma sahnesi de bir sanatçý olarak Yýldýray Çýnar'a aittir.

*
Ýlk sazýný, Samsun'lu saz yapým ustasý Ömer Sinop'tan alýr.Ömer Sinop Türkiye'nin önemli saz yapým ustalarýndandýr. Kendine özgü, renkli bir kiþiliði vardýr. Marmara Kýraathanesi' nin yanýndaki mekaný, Samsun' a yolu düþen her Sanatçý'nýn, özellikle Radyo Sanatçýlarý' nýn uðrak yeridir.
*
Yýldýray Çýnar, saz çalmaya Ýlkokul 2. sýnýfta baþlar. Ýlk konserini Samsun Dumlupýnar Ýlkokulu'nu bitirdiði gece verir. Ardýndan Samsun Sanat Enstitüsü2ne devam eder. Okuldaki müsamerelerinde sesi ve sazý ile hep sahnededir. Bir yandan da, okulun marangozhanesinde saz yapmayý sürdürür. Sanat Enstitüsü ikinci sýnýfta ilk sazýný yapar. Hocalarý, onun saz yapmasýna göz yumarlar, çünkü burada yaptýðý sazlarla hocalarýna saz dersleri vermektedir.

*
19109 Mayýs ayýnda Atatürk'ün Samsun'a çýkýþý dolayýsý ile düzenlenecek törende saz çalmasý için Yýldýray Çýnar, Samsun Ekibi ile Ankara'ya gönderilir. Canlý yayýnda türküsünü Muzaffer Sarýsözen'in anonsu ile çalýp söyler. Burada kendi yaptýðý saz ile kendi bestesini okur. "Yare Pazen Seçmedim" adlý türkü çok tutulur.
*
1960 yýlýnda vatani görevini bitirince Samsun' a döner. Bu arada bir iþ kurmasý gerektiðine karar verir. Çiftlik Caddesi' ndeki baba evinin altýndaki dükkanda ; mandolin, gitar, kemani baðlama tamiri ve satýþý yapan bir dükkan açar, ayrýca saz dersleri de verir. Kadýn, erkek bir çok isme yol gösterir.
*
Babasýný kaybettikten kýsa bir süre sonra, 1 Mayýs 1962 tarihinde Ankara Radyosu' nda açýlan sýnavý, hem sazdan hem sözden kazandý. Ankara Radyosu' nda Muzaffer Sarýsözen ölünce onun yerine göreve getirilen Osman Özdenkçi ile çok iyi bir iletiþimi vardýr.Yeðeni Metin Erten: "Dayým TRT' deki günlerinden söz ederken yüzündeki o mutluluk ifadesini hiç unutamýyorum. Yorgunluk nedir bilmediðini, akþamlarý eve bile gitmeyip radyoda yattýðýný, hatta çoðu kez sabahladýðýný anlatýrken baþka bir alemde yaþýyormuþ gibi olurdu" demektedir.Fark edilmesi uzun sürmez. Bu arada Ankara Radyosu' nun ve Türkiye' nin en sevilen ve en çok istenilen sanatçýlarýndan biri olur. Artýk bütün hayalleri gerçekleþmiþtir. Sahneye ilk kez 19610 yýlýnda "Luna Park Gazinosu ' nda çýkar. Ýlk turnesini de ayný yýl yapar. Türk Hal Müziði'nin ilk Assolisti'dir. Sahnde kaldýðý 110 yýllýk sürede Assolist olarak adý, neonlarda en üsttedir.

*
Yýlda 9 program yapma hakký ve "Hocalýk" ünvaný ile TRT' den emekli olur.

*
Emekli olduktan sonra TRT ve bir çok özel kanaldan gelen program tekliflerini kabul etmez. Teklif getirenlere, "Eðer beni her hangi bir kanalda görürseniz, sizin teklifinizi de kabul etmiþ olurum." dediðine, yeðeni Metin Erten bizzat þahit olduðunu ve ayný zamanda "jübilenin bir kez yapýldýðýna inandýðýný söylerdi" anlatmaktadýr.

*
Ýlk TV programýna 1966 yýlýnda çýkar. 19810 yýlýna kadar sürer bu programlar. Sonraki yýllarda; Yýlbaþý, Bayram gibi özel programlarda TV' de görülür. Samsun' a gelmesi söz konusu olduðunda bunu bir fýrsat bilerek hiç tereddüt etmez. 19 Mayýs ve diðer özel günlerde, hiç bir ücret talep etmeksizin,bir çok programm yapmýþtýr. Samsun adýna, yapýlmasý gereken her þeyi imkanlarý ölçüsünde yapmaya çalýþan bir Sanatçý idi.

*
 Askerliði
Yaþýný büyütünce askere devre kaybý gider ve askerliðini bahriyeli olarak yapar. Kuzeyden gelen bu esmer delikanlý, sesi ile tavýrlarý ile hemen dikkat çeker. A Amirleri ile iliþkisi "patlat bir türkü" kývamýndadýr. Kendisini çok sevdirir.Bu sýralarda görev yaptýðý Gölcük' te Deniz Fabrikalarý Genel Müdürlüðü' nü Erkut Taçkýn'ýn babasý Tuðamiral Namýk Taçkýn Paþa yapmaktadýr. Namýk Taçkýn Paþa çok sever bu türkücü genci. Zaten bu sýralarda Erkut Taçkýn da müziðe yeni yeni merak sarmýþtýr. Yýldýray Çýnar' la birlikte müzik çalýþmalarý yaparlar. Çalýþtýklarý müzik türleri ayrýdýr, fakat ikisi kafa kafaya vererek Gölcük Orduevi 'nde konserler düzenlerler. Erkut Taçkýn Batý Müziði ile ilgilenmektedir.
*
Aþkerlik döneminde Namýk Taçkýn Paþa' nýn Yýldýray Çýnar' a çok büyük bir desteði olur. Bir seferinde, zamanýn Demokrat Parti Milletvekili Ethem Menderes, Seka Kaðýt Fabrikasý' na ziyarette bulununca, Namýk Taçkýn Paþa, burada bir gece tertipleme görevini Yýldfýray Çýnar' a verir. Bu Yýldýray Çýnar için kendini kanýtlama adýna önemli bir fýrsattýr.

*
Ýngiltere' deki uçak kazasýndan sað kurtulan Baþbakan Adnan Menderes, yolculuklarýný artýk deniz yolu ile yapmaktadýr. Bir seferinde, Franko' nun davetlisi olarak Ýspanya'ya gitmeltedir. Baþbakan Adnan Menderes' in Ýspanya gezisine Giresun ve Gemlik adlý muhripler ile çýkmasýna karar verilir. Bu gerekçe ile Gölcük Deniz Fabrikalarý Genel Müdürü Tuðamiral Namýk Taçkýn Paþa Baþbakan' a ve yol arkadaþý diðer Bakanlar' a , görevlilere moral osun diye bir ekibin görevlendirilmesi emrini verir.

*
Görevlendirilen erlerden biri de Yýldýray Çýnar' dýr. Bu göreve özel izin ile getirilmiþtir. Türkiye' nin en hüzünlü Baþbakan'ý Menderes, ona ilkin "Nerlisin?" diye sorar. Cevabý, "Samsun'luyum Sayýn Baþbakaným' dýr." Baþbakan "o zaman bize Samsun'dan bir türkü oku bakalým" der. Yýldýray Çýnar' ýn, Menderes'in huzurunda okuduðu ilk türkü "Çarþamba'yý Sel Aldý" dýr. Türkünün ardýndan Baþbakan " Radyoyu hiç denedin mi?" diye sorar. ( Bu arada bir müfakat izni ile Ankara' ya gider) Denememiþtir, fakat askerde bulunduðu üç yýl içinde kendisini radyoý sýnavlarýna hazýrlar.

*
Bu türkünün Yýldýray Çýnar' ýn hayatýndaki yeri oldukça büyüktür. Radyo' ya girdiktensonra da bu türküyü okumaya devam eder. Türkü, bilinen bir türküdür. Ancak, Yýldýray Çýnar' ýn yorumu türküye yeni bir hava katmýþtýr. Sanki, bu türküyü ancak bu sanatçý okuyabilir dedirtecek kadar Yýldýray Çýnar ile bütünleþmiþ gibidir.

*
Radyodaki tüm programlarýnýn en çok istenen parçasý durumuna gelince, Yýldýray Çýnar' a türkünün adýný taþýyan film teklifleri gelir. Bu filmi, 1970 yýlýndamemleketi Samsun' da ve Çarþamba' da çeker.

*
Baþbakan' ýn Ýspanya gezisi sýrasýnda, aralarýnda telsiz-hoparlör baðlantýsý bulunan iki muhripteki erleri de unutmaz. Onlara da moral vermek için, saz çalar türkü söyler. Moral konserleri, askerliði süresince hep devam eder.

*
 Kendi Yapým Sazlarý Çalan Yýldýray Çýnar... Türküleri Ýspanya' ya ilk dinleten ilk türkücü...
19109 yazýnda, Türk Donanmasý Ýspanya' ya bir gezi düzenler. Donanma Barcelona Limaný' na demirlediði gün, Barselona'da da bir müzik festivali yapýlýyordu. Avrupa ülkelerinin müzisyenlerinin katýldýðý festivale Türk Donanmasý da dahil edilir.

*
Festivalde bir çok þarkýcýnýn, kendi ülkelerinin sesini dinletip gitar, piyano, trompet, saksafon gibi enstrümanlarýn çalýnmasýndan sonra, Türkler'den de bir sanatçýnýn kendisini göstermesi istenir. Genç bir onbaþý, elinde sazý ile ortaya çýkar ve baþlar hem çalmaya hem söylemeye. Çaldýðý saz "baðlama", okuduðu türkü de "Doktor Civaným" dýr. "Doktor Civaným" o zamanlarýn en gözde türkülerinden biridir. Kimsenin dilinden düþürdüðü yoktur, kývrak mý kývraktýr melodisi. O oynak Ýspanyol þarkýlarýnýn kastanyetlerinin ritmine alýþýk Ýspanyol dinleyicisi bile "Doktor Civaným" türküsü biter bitmez coþar, görülmemiþ bir tezahürat yapar. Türkü bir daha tekrarlatýlýr. Bundan sonra okunan "Gömlek Giydim Dar Geliyor, Ah Karþýdan Yar Geliyor" da ayný þekilde ilgi görür.

*
Ýspanyollar, "Türko Gitar" dedikleri baðlama ile pek ilgilenirler. Saz hakkýnda uzun uzun bilgi alýrlar. Hele, o sazýn türküleri okuyan ve onu çalan tarafýndan yapýldýðýný öðrenince büsbütün þaþýrýrlar.

*
Barcelona Müzik Festivali' nde sazý ve türküleri ile Ýspanyollar'ý çoþtuýran, Türk Halk Müziði'nin en çok sevilen seslerinden biri olan Yýldýray Çýnar' dýr. Vatani görevini yapmakta iken donanma ile Ýspanya' ya giden sanatçý "Saz" ý Ýspanya' ya dinleten ilk türkücü olur.

*
Yýldýray Çýnar, çaldýðý sazlarý kendi yapar. Bu iþi, okuduðu Erkek Sanat Enstitüsü' nde öðrenmiþtir. Bu iþ, kendisini çok sardýðýndan hiç durmadan saz yapýp bunlarý dostlarýna, arkadaþlarýna armaðan eder. Bu iþi o kadar benimsemiþtir ki, "Eðer türkücü olmasaydým, muhakkak saz yapýcýsý olurum" demiþtir.

*
Yýldýray Çýnar, sazýný ezgilerini çok beðenen Ýspanyollar' a hediye eder. Eðer, vakti olsa onlara daha bir kaç saz yapýp Ýspanya' dan öyle ayrýlacaktýr. Bunu yapamayýnca, Ýspanyollar' ý Türkiye ' ye davet eder. "Benin misafirim olun" der. Türkiye ' ye gelecek olanlara, birer baðlama yapýp vereceðini söyler.

*
Aþýk olduðu kýza gitarla seslenen Ýspanyollar, Anadolu' da duvak giymiþ kýza sazla ilaný aþk edildiðini öðrenince, sazý ve türkülerikendislerine daha yakýn bulurlar. Ýspanyollar, bir gün sazý ve türküyü yerinde dinlemek üzere Türkiye' ye geleceklerine söz verirler.

*
O dönemler 26 yaþýnda olan Yýldýray Çýnar, Türk Halk Müziði sanatçýlarýnýn yaþca en küçüklerinden biridir. Yýldýray Çýnar, hiç beste okumaz, derleme türküler okur. Evlenmeyi düþünmez. Küçükken aþýk olmuþtur. Aþký, türküler okumasýna sebeptir. ""Yare Pazen Seçemedim, Yar Çok Nazlý Sezemedim" türküsü onun þöhretine yardýmcý olur.

*
Yýldýray Çýnar, kendi hayatýnýn hikayesini, baþrolünü oynadýðý "Aman Dünya Ne Dar Ýmiþ" filminde anlatmaya çalýþýr. Leyla Sayar ile oynadýðý bu filmden sonra Yýldýray Çýnar' a üç þirketten daha film teklifleri de yapýlýr. Ama o, bu tekliflere o günlerin koþullarýnda 'hayýr' demekten baþka çare göremez. Senaryolarý beðenirse oynayabileceðini söyler. Gazinolardan gelen bütün parlak teklifleri reddeder ve sadece radyo sanatçýsý olarak kalmayý tercih eder.

*
Yýldýray Çýnar, Türkiye' de ilk kez Türk Halk Müziði' nin otantik kalýplarýný bozmadanBatý sazlarý eþliðinde 410' lik stereo plaða okur.

*
Türk Halk Müziði Dinleyici Ýstekleri' nin , Türküler Geçidi' nin, Beraber ve Solo Türküler' in, Günaydýn Programý' nýn bilinen ve aranan sanatçýlarýndandýr artýk.

*
Yýldýray Çýnar, Türkiye' de ilk canlý sahneyi kuran, dinleyicilerine bir ilki gerçekleþtirmek için suni çimi yurt dýþýndan getirtip kurduðu sahnede; deðirmen, samanlýk, kuzular, ördekler ve kuþlar ile sahneyi zengiþleþtiren bir sanatçýdýr.

*
Canlý sahne programlarýnýn birinde, Ajda Pekkan sahnedeyken Yýldýray Çýnar için canlý sahne hazýrlýklarý sürer. Bu tür çalýþmalarda zaman çok önemlidir. Ajda Pekkan þarkýsýný okurken seyircilerin birden hareketlendiklerini, gülüþmeye baþladýklarýný fark eder. Bitmek bilmeyen bu gülüþmelerin nedenini anlamak için þarkýsýný yarýda keser ve seyircilere güþüþlerinin nedenini sorar. Hepsinden ayný ses yükselir : "Arkaya dikkat! Arkaya". Arkasýnda görevlilerin elinden kaçan bir koç vardýr ve Ajda Pekkan'a saldýrmak üzeredir. Yýldýray Çýnar,' ýn yeðeni Metin Erten :"Bu anýyý Dayýmýn anlatýþýyla dinlemek çok güzeldi" demektedir.

*
1964 yýlýnda bugün bile dillerden düþmeyen, sözü ve bestesi kendisine ait olan "Mavilim Maviþelim" adlý eserini 78' lik plaða okur. Bu, onun ilk plaðýdýr.

*
19610 yýlýnda Türkiye' de ilk canlý sahneyi Türk Halk Müziði Konseri' nde gerçekleþtirir. Hazýrlýklar yaklaþýk üç ay sürer. Sahnedeki her þey doðaldýr. Yosunlu ýrmak, ördek, koyun, kuzu, tavuk ve kuþlar ile otantik bir dekor oluþturur.Devlet Tiyatrosu' ndan kiralanan ýþýklar ile yapýlan dekorlu sahneye müzik ile tiyatro iç içedir.

*
2100 ye yakýn derlemesi ve 2100 ye yakýn bestesi bulunan, filmlerinde ve konserlerinde okuduklarý hariç, plaklarýnda ve kasetlerinde yaklaþýk 600 türküyü yorumlayan Yýldýray Çýnar, sanat hayatý boyunca 12 kez "Altýn Plak" ödülü almýþtýr.

*
"Çarþamba'yý Sel Aldý" türküsü büyük ilgi gördüðünden daha Türkiye2 de Televizyon yokken plak çýkardýðý firma satýþlardan dolayý Yýldýray Çýnar' a Chevrolet marka bir araba hediye etmiþtir. Yeðeni Metin Erten: "Bu araba ile Samsun'a gelmiþti. Ben o zaman 12 yaþýndaydým. Dayým , annemin güzel yemeklerinin özlemi ile eve girdiðinde ben de o zamanlar bana muhteþem görünen arabanýn içerisine girerdim. Dayým bizi ailece Matasyon denilen yerdeki çamlða götürürdü. Orada sazlý sözlü piknikler yapýlýrdý. O zaman Samsun halký oraya akardý. Samsun halkýnýn dayýma , o seviyeli sevgi gösterilerini hiç unutmam" demektedir.

*
"Çarþamba' yý Sel Aldý" , Hakkari' den Amerika' ya dek konser için gittiði her yerde en çok istenen türküdür. Bir bakýma Samasun' un 'Milli Türküsü' olur. Yýllardýr bu hiç deðiþmez.

*
Þu anda bir çok sanatçý tarafýndan okunan bazý 'hi' parçalarýn derlenmesi de Yýldýray Çýnar' a aittir. Söz gelimi , sözleri Aþýk Mahzuni Þerif' e ait olan Ýþte Gidiyorum Çeþmi Siyahým adlý parçayý Yýldýray Çýnar' a Mahmut Erdal getirmiþtir.Bu parçanýn notasýný, düzenlemesini yapar. Türkünün ortaya çýkýþýna zemin hazýrlar. Yine , Gülüm Senin Yollarýna Ölem Dedim Ölemedim, Körpe Ýken Kýrdýn Felek Dalýmý, Kanadým Deðdi Sevdaya, Evlerinin Önü Bir Büyük Orman, Su Ver Leylam Yanýyorum gibi bir çok türküyü de derleyen Yýldýray Çýnar' dýr.

*
Bazý derlemeleri, isim verilmeden farklý sanatçýlar tarafýndan okunur. Ancak, TRT' ye yapýlan baþvuru sonunda türkülerin Yýldýray Çýnar' a ait olduðu ispatlanýr.

*
Yeþilçam' ýn gerçekten Yeþilçam olduðu 1960' lý-1970' li yýlardýr. Halkýn sanatla sanatçýyla doðrudan iletiþim kurabildiði en önemli araçtýr sinema. Yýldýray Çýnar da çok sevdiði Ankara' dan ayrýlýp Ýstanbul' a yerleþmek zorunda kalmýþtý.

*
Radyo nprogramlarý ve gazino çalýþmalarýnýn yaný sýra 19610 yýlýnda "Aman Dünya Ne Dar Ýmiþ" filmini çevirir. bu, onun ilk filmidir. Yeþilçam onu 103 filmiçin daha beklemektedir.

*
Hülya Darcan, Aysun Güven, Esen Püsküllü, Arzu Okay, Sezer Güvenirgil, Fatma Belgen, Meral Zeren, Suna Yýldýzoðlu, Meral Orhonsay, Seyyal Taner, Filiz Ersürer, Canan Perver, Bedia Akartürk gibi dönemin önemli oyuncularýna filmlerinde yer verilir.

*
Yýlmaz Duru, Tunç Baþaran, Natuk Baytan, Ülkü Erakalaýn, T.Fikret Uçak, Mehmet Aslan, Mehmet Bozkuþ, Kemal Kan, Yunus Yýlmaz, Þevki Tosunoðlu gibi yönetmenler ile çalýþýr. Film çalýþmalarýna 24 yýl devam eder. Türkülerindeki gibi filmleri de Türkiye'yi kuþatma iddiasýndadýr. Erzurum' dan Muðla' ya, Sivas' a, Samsun' dan Kýrþehir' e dek bütün yöreleri albümülerine taþýrken filmlerindeki mekanlar da her seferinde deðiþir. Ege' den Güneydoðu' ya, Karadeniz' den Ýç Anadolu' ya dek bir çok yer filmlerine mekan olur.

*
Türküleri, filmlere ad olarak taþýr ve sonraki yýllarda moda biçimini alacak bir geleneði baþlatýr. "Allý Turnam' dan Çarþambayý Sel Aldý' ya, Eþref' ten Yeþil Kurbaðalar' a, Kozalý Gelin' den, Hekimoðlu' na, Ali'ye Gönül Verdik ' ten Mustafam' a dek bir çok türkü, Yýldýray Çýnar filmlerinin adýdýr.Arzu ile Kamber,Tahir ile Zühre,Cemo gibi halk hikayelerini, Zaloðlu Rüstem gibi kahramanlarýn yaþamlarýný sinemaya aktarýr.

*
Ahmet Asaf Tengiz'in yazýp yönettiði Hz.Ali' ye Gönül Verdik filminde Alevi-Bektaþi kültüründen kesitler sunulur. Alevi-Bektaþi kültüründeki derinlik, sözlerdeki edebi zenginlik onu oldukça etkiler. Dönemin sansür kurulu filmin adýný sakýncalý bulur. Film, sansür kurulundan 'Ali ile Gül' adý ile geçer.

*
 Yeðeni Metin Erten' in dayýsý Yýldýray Çýnar ile ilgili bazý anýlarý
"Dayýmýn evinde kaldýðým gençlik yýllarýmda, boþ zamanlarýmda kitaplýðýný karýþtýrýrdým. Yine bir gün, kitaplýðýndan aldýðým bir kitabý karýþtýrýrken yanýma geldi ve bana ne okuduðumu sordu. Elimdeki kitap Alevi kültürü üzerine yazýlmýþtý. Dayým, bana Alevi kültürü üzerine oldukça geniþ açýklamalarda bulundu. Çünkü, dayým da bu kültürden çok etkilenmiþti, bu kültürü her açýdan özümsediðini anlattýklarýndan fark etmem mümkündü. Benim gibi herkes dayýmýn okuduðu Alevi türkülerinden de anlamýþ olmalý. Dayýmýn, bir çok Alevi dostu vardý. Yine bir tarihte, dayýmýn yanýna bir basýn mensubu gelipdayýma þu soruyu sormuþtu: "Yýldýray Bey, Alevi türkülerini çok güzel okuyorsunuz. Siz de Alevilik var mý?" Dayým, Alevi kültürü üzerine öylesine ilginç, öylesine güzel konulardan söz ettikten sonra sözlerini "Keþke Alevi olabilseydim" diye bitirmiþti. Bu aný hiç unutamýyorum."

*
"Dayým, sahneye her seferinde 'Erenler' türküsüyle ve elinde Türk Bayraðý ile çýkardý. Bu gelenek hiç deðiþmez. Yine konserlerindeki ilk türkülerden biri Mustafa Kemal Atatürk'le ilgilidir.Final türküsünde de ayný þekilde Mustafa Kemal Atatürk temasýný iþler."
Tarihler boyunca bir milletyiz biz,
Ýlimce dünyaya vermiþ idik hýz
Büyük bir babanýn torunlarýyýz
Bugün bize hoþ geldiniz erenler.
*
Hisse alýn, Çýrakman'ýn sözünden
Zerre kaçmaz ariflerin gözünden
Kemal Atatürk'ün aydýn izinden
Bugün bize hoþ geldiniz erenler
*
"Radyo programlarý, yurt dýþý turneleri, plak ve film çalýþmalarýný bir arada19810 yýlýna kadar devam ettirir. 19810-1990 arasý yalnýzca film çalýþmalarýna aðýrlýk verir. 104 filmde baþrol rol alýr. Her filminde en az 4-10 türkü okur. Sadece filmlerinde okuduðu türkülerin sayýsý 2010' nin üzerindedir."

*
"Baþrol aldýðý filmlerin bir kýsmý yurt dýþýnda çekilir. Rol aldýðý filmlerde kullanýlan Avrupai silahlar, oklar ve aksesuarlar ile Türk Sinemasý' na ilkleri getirir. 1967 yýlýnda ilk gerçek tabancayý, 1970 yýlýnda diðer bir çok aksesuarý kullanýr. Çarþamba'yý Sel Aldý filminin çekimleri sýrasýnda, Samsun'lu meþhur silah ustalarýndan Necati Usta tarafýndan kendisine el yapýmý özel bir silah armaðan edilir. Film çekimi esnasýnda Yýldýray Çýnar' ýn elinin ölçüsünü alan Necati Usta, üzerine altýn harfler ile '19 Mayýs diyarýndan Bismillahirrahmanirrahim' yazýsýný iþler. Hem gerçek mermi kullanýlabilen, hem de namlusu çýkarýldýðýnda kuru sýký atabilen bu silahý Yýldýray Dayým , bir çok filminde de kullanýr ve yýllardýr özenle saklar. Bu, çok önemli hatýrasý bana vasiyetleri arasýnda ne yapacaðýmý söylediði deðerlerden biridir."

*
"Ýlk filmi Aman Dünya Ne Dar Ýmiþ' in çekimleri Samsun' da yapýlýr. 1970 yýlýnda yine Samsun' un Çarþamba Ýlçesi' nde Çarþamba'yý Sel Aldý adlý filmini çeker. Hayatýnýn önemli bir bölümünün geçtiði ilçeyi 'Çarþamba'yý Sel Aldý' filmine taþýr. Yýllar sonra TRT için bu türküye Çarþamba Köprüsü üzerinde klip çekilrken Çarþamba Þehir Kulübü' nden, tam anlamý ile eski toprak kývamýna uygun tavýrlar içeriasinde bir amca çýkýp yanýmýza geldi. Kalabalýk içerisinde dayýmý arayarak :" Nerede o benim Çarþamba'mý dünyaya o güzel, o tatlý sesi ile tanýtan delikanlý? Yakýndan bir göreyim." diyerek çekimin içerisine girmesini hiç unutamýyorum."

*
"Dayým, Samsun' a her geliþinde maç varsa ve Ýstanbul deplasmanlarýnda Samsunspor' un hiç bir maçýný kaçýrmazdý. Samsunspor' un ikinci ligde þampiyonluða oynadýðý yýllarda, olanaklarý ölçüsünde takýmýna destek adýna takýmýn bir çok maçýný kaçýrmamaya özen gösterir. Futbolcular ile ve yöneticiler ile antremanlara çýkar, takýmýna moral verir. Samsunspor formasý ile çekilmiþ çok sayýda fotoðrafý; bende , kendi albümünde, Samsunspor' lu futbolcularda ve haberlerin yer aldýðý gazetelerde bulunmaktadýr."

*
"O dönemlerde dayým, film ve konser için Samasun' a her geliþinde yanýnda sanatçý arkadaþlarý ile bizim eve gelirlerdi. Nazan Þoray, Muhterem Nur, Nermin Demirçay, Osman Özdenkçi, Hülya Darcan, Saniye Can, Sevda Ferdað, Kemal Öncan gibi sanatçýlarý dayýmýn konuðu olarak bizim evde aðýrlýyorduk. O dönemlerdeki sazlý sözlü akþam yemeklerini hatýrladýkça kendimi çok þanslý buluyorum. Her birinden film seti, turne anýlarý dinlerken o aný yaþýyor gibiydim."

*
"Arzu Okay' ýn ilk filmleri Yýldýray Dayýmladýr. 16 yaþýnda Saklambaç Gazetesi' nin açtýðý bir yarýþmada birincilik kazanan Okay' ýn üvey babasý Bedia Akartürk' ün þoförüdür. Yýldýray Dayým, o günlerde Ýzmir Fuarý' nda sahneye çýkmaktadýr. Bir gün program öncesikulise, Bedia Akartürk' ün eþi ile þoförü gelirler. Okay' ýn üvey babasý:"Bakýn Yýldýray Bey, kýzým birincilik ödülü aldý. Yakýnda film teklifleri gelir. Ancak, kýzýmýn sizinle oynamasýný, sizin filmlerinizde rol almasýný istiyoruz" der. Bunun üzerine Arzu Okay ile üç filmlik bir çalýþmaya girer."

*
"Dayým, Arzu Okay' ý kalp kýrmayan, dost canlýsý, iyi bir oyuncu, iyi bir insan olarak hatýrlar. Onunla ilgili bir anýsýný þöyle anlatýr: "Boðaz Köprüsü üzerinde akýþan trafik içerisinde bir anda bir araba dörtlülerini yakarak önümde durdu. Arabadan inen Arzu Okay' dý. Normal bir yerdeymiþ gibi trafiði düþünmeden yanýma gelip yýllardýr birbirine hasret kalmýþ bir dost gibi bana sarýldý. Köprü kamerasýndan bu görüntüyü izleyen görevliler bir hayraným tarafýndan zor durumda býrakýldýðýmý düþünerek kýsa sürede yanýmýza gelip bizi köprü dýþýna çýkardýlar." diye anlatmýþtý."

*
"Sezer Güvenirgil de en çok film çevirdiði oyunculardan biridir. Ayný zamanda bir balerin olan Sezer Güvenirgil' in annesi Romanyalý' dýr. Güvenirgil, setlere renk katan kýrýk bir kasanla konuþur. Yýldýray Çýnar' ýn film setlerinin sevilen oyucularýndan biri olan Sezer Güvenirgil ile bugünlere dek süren uzun bir dostluðu vardýr.
Yaþamý boyunca prensiplerinden asla ödün vermeyen Yýldýray Dayým için para hiç bir zaman ilk sýrada yer almamýþtýr. Kiþiliðin ve gerçek sanatýn bedelini hiç bir para biriminin karþýlayamayacaðýný söylemiþtir."
"Onu ilkelerinden ve duruþundan ödün verdirebileck para birimi henüz icad edilmemiþtir. Bu cümle Dayým'ýn kiþiliðini ortaya koyan en büyük slogandýr."
"108 yýllýk sanat yaþamýnýn 110 yýlýný, Türk Halk Müziði'nde zirvede , branþýnýn tek ismi olarak geçirir."
"Dayým, þöhretin baþýný döndürmediði ender sanatçýlarýmýzdan biridir. Sanat hayatýndaki baþarýsý kadar kiþiliði ile de Türk halkýnýn büyüktakdirini toplamýþtýr. Dayým, hiç bir dedikoduya adýný karýþtýrmadamn sanat yaþamýný sürdürmüþtür."

*
"1970' li yýllarýn sonunda doðan bir çok çocuðun ismi Yýldýray ya da Çýnar ' dýr."
"Bir çok kanalýn davetini nazikçe reddeder. Jübilenin bir kez yapýlmasý gerektiðine inanýr. Bir çok kanalýn düzenlediði müzik programlarýna defalarca çaðrýlmasýna karþýn çýkmaz. Yýldýray Çýnar' ý programlarýna konuk etmek isteyen Türkiye' nin en popüler isimleridir."

*
"Türkiye Radyolarý Sanatçýlýðý' ndan "Hoca" kimliði ile mezun olur."
"1999 yýlýnda kendisine Devlet Sanatçýsý ünvaný verilir."
"Ýstanbul' da uzun süre danýþmanlýk ve hocalýk yapar."
"Bekarlýðý kendisine yakýþtýran seçkin sanatçýlardan biridir."
"Uzun bir sürebir nostalji çalýþmasýnýn bulunmasýný istedim. 2002 yýlýnda kendisinden bu izni aldým. Ýzni almam kolay olmadý. Dayým' ý bir koþulla ikna ettim. Albümün geliri Mehmetçik Vakfý' na baðýþlanacaktýr. Ancak, bu proje kimi aksaklýklar nedeni ile bir türlü gerçekleþemedi. Fakat, bu projeyi bir gün mutlaka gerçekleþtireceðim. Kulaklardan hiç silinmeyen, o muhteþem sesi yeni nesillerin de dinlemesi için elimden gelen her þeyi yapacaðým."

*
Atatürk' ün Samsun' a ayak bastýðý yerin projesini incelediðinde çok heyecanlanmýþtý. Buranýn bittiðinde çok güzerl olacaðýný, önemli bir eksikliði gidereceðini söylemiþti. Gezilerimiz esnasýnda da Bandýrma Vapuru' nun buraya yakýþacaðýný belirtmiþti."

*
 Beste ve Derlemeleri (600 Eserden Bazýlarý)
  • Þu Samsun' un Evleri, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Karanfilin Çinçini, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Trabzon' dan Aþaðý, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Çarþamba Köprübaþý, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Söyleyin Anama Aðlamasýn, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Helal Et Hakkýný Anam, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Çarþamba Dedikleri, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Çarþamba Pazarý, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Aman Dünya Ne Dar Ýmiþ, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Nazmiyem, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Sevdalý Gelin, Kaynak Kiþi : Erzurumlu Sýddýk Sayar, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Garip (Deyiþ), Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Ah Neyleyim Gönül, Kaynak Kiþi : Adanalý Ferahi, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Gömlek Giydim Dar Geliyor, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Bad-ý Sabah, Kaynak Kiþi : Ali Coþkun, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Yare Pazen Seçemedim, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Kader Torbasý, Kaynak Kiþi : Mahmut Erdal, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Bölemedim Felek ile Kozumu, Söz : Mehmet Ebrulan, Düzenleme ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Ben Yarimi Güller ile Donattým, Kaynak Kiþi : Mahmut Erdal, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Aþka Erenler, Kaynak Kiþi : Yunus , Derleyen : Yýldýray Çýnar
  • Ayva Dalýn Eðer mi, Söz : Karacaoðlan, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Senin Ýçin, Söz : Mevlüt Kefeli, Derleme : Yýldýray Çýnar
  • Nazlý Cananým, Söz : Gevheri, Derleme : Yýldýray Çýnar
  • Deli Gönül, Söz : Karacaoðlan, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Gülmedim Felek, Söz : Karacaoðlan, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Ayrýlýk Ateþi, Söz : Aysel Aslantaþ, Derleme : Yýldýray Çýnar
  • Karadeniz Türküsü, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Bu Kara Sevdaya Düþtüm Düþeli, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Bir Mecnun Gibi Alemi Dolaþtým, Derleme : Yýldýray Çýnar
  • Senin Aþýklarýn Aðlar Dediler, Kaynak Kiþi : Hüseyin Akçam, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Ben de Bu Dünyaya Geldim Geleli, Kaynak Kiþi : Hüseyin Akçam, Düzenleme : Yýldýray Çýnar
  • Bir Yavru Ýsterim Allahým, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Yeni Bir Sevdaya Yeniden Düþtüm, Derleme : Yýldýray Çýnar
  • Sevmek Yanlýþ Ýmiþ Sevince Birini, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Yalancý Dünyaya Konup Göçenler, Söz : Yunus Emre, Derleme : Yýldýray Çýnar
  • Benim Gibi Dünyaya Þanssýz Bahtsýz Gelenler, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Komþunun Kýzý, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Izdýrabým Hiç Dinmiyor, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Bizim Düðünümüz Oluyor, Söz : Mehmet Erbilen, Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Fýrat Kenarýnda Yüzen Kayýklar, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Bu Kara Sevdaya Düþtüm Düþeli,Söz : Mehmet Erbilen, Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Seni Aðlatan Bir Gün Güldürür, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Ölümden Öteye Yol Var mý Ola, Söz : Zeki Uluruh, Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Haným Can, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Sabreyle Sevdiceðim, Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Hünkar Hacý Bektaþ Veli ;(Kerbela), Söz ve Müzik : Yýldýray Çýnar
  • Ayrýlýktan Yoksulluktan, Söz : Aþýk Eþref, Müzik : Yýldýray Çýnar
29 Mayýs 2007 Salý günü, saat : 01.40 sýralarýnda tedavi görmekte olduðu Samsun 19 Mayýs Üniversitesi (OMÜ) Týp Fakültesi Hastanesi' nde 67 yaþýndayken hayata gözlerini yumarak ebediyete intikal etmiþtir. Cenazesi bir gün sonra Samsun Büyük Cami'de öðle namazýnýn ardýndan kýlýndýktan sonra, vasiyeti üzerine Asri Mezarlýðý'ndaki babasýnýn yanýna defnedilmiþtir.

*

Site Tasarýmý ©2017 Yýldýrým ALKAN. Tüm Haklarý Saklýdýr.
web counter